Piltur og stúlka eftir Jón Thoroddsen kom út árið 1850 og telst vera fyrsta íslenska skáldsagan sem gefin var út á Íslandi. Setti sagan tóninn fyrir þá höfunda sem á eftir komu. Sagan hefur löngum verið talin falla undir mælistiku raunsæis, enda lýsir hún íslenskum samtíma nokkuð vel og trúverðuglega, en ef litið er á byggingu sögunnar, persónusköpun og fléttu verður annað upp á teningnum. En hvað sem öllum flokkunum líður er sagan mikilvæg í sögulegu tilliti og þá er ekki verra að hún líka bráðskemmtileg aflestrar.